De vraag voor dit onderzoek gaat uit van de Vlaamse Confederatie Bouw. Hieruit bleek dat er 177 verschillende functioneringstekorten zijn bij jonge ingenieurs in bouwbedrijven. Daarvan heeft een derde te maken met problemen rond menselijke vaardigheden.

De soft skills staan op één van de functioneringstekorten, gevolgd door tekortkomingen van praktijkkennis (in veel mindere mate) en de derde cluster bevat de attitude. Uit de face-to-face interviews bleek dat er weinig tekorten waren op vlak van technische kennis.

De grootste hindernis in het leidinggeven aan arbeiders zijn de soft skills, het is dus waardevol om in de toekomst op in te zetten. Door deze hindernis gebeurt het dat er uitgevoerde werken aangepast moeten worden, tot zelfs afgebroken. Het artikel geeft aan dat er achter het autoritaire gedrag onzekerheid schuilt, waardoor de samenwerking tussen de jonge ingenieurs en arbeiders vaak moeizaam verloopt. Ook hun eigen leerpotentieel wordt ingeperkt door de autoritaire houding, de arbeiders zullen minder geneigd zijn om alternatieve uitvoeringsmethoden voor te stellen.

Een (belangrijke) competentie van de soft skills is de communicatie. In het communiceren met niet-technici hebben ze de neiging vast te lopen in technische details. Het communicatiekanaal wordt ook aangehaald, vaak gebeurt het eenzijdig via mail. Een persoonlijk (telefoon)gesprek is raadzaam in conflictsituaties, zo laat je ruimte voor dialoog en nuance. Met het oog op een constructieve samenwerking tussen bouwpartners, is de conflictbeheersing een belangrijke competentie. Naar externe partijen reageren bepaalde jonge ingenieurs zeer defensief, dit terwijl anderen net confrontaties en problemen uit de weg gaan. Wat kan leiden tot kosten voor de onderneming, die bestemd waren voor de externe partijen.

De beperkte praktijkkennis bleek ook uit de interviews, de jonge ingenieurs zouden in het bedrijf eerst de knepen van het vak moeten leren kennen. Een hierop afgestemd onthaalbeleid kan op dit vlak ondersteunend werken. Daarnaast is de attitude ook een belangrijke tekortkoming. Een gebrek aan ownership en het weigerachtig staan tegenover het nemen van de eindverantwoordelijk van projecten en taken horen daarbij. Er is ook weinig flexibiliteit met de arbeidsuren. De andere opvallende tekortkomingen zijn: het economisch inzicht, werf- en contactbeheer.

De vraag die dit onderzoek oproept: “Wat moet beter?”. Interpersonal (soft) skills zijn niet makkelijk van de ene op de andere dag te veranderen, aan te leren. De gesprekspartners stelden opleidingen voor over methodes van onderhandelingstechnieken, alternatieve communicatieplatformen, over EHBO, beheersing van software en diverse bouwkundige technieken (verwerken in bedrijfsstages). Deze opleidingen vragen een uitgebreide en praktische vertaalslag naar de jonge ingenieurs toe. Er is dus nog werk aan de winkel/ op de bouwvloer!

Artikel verschenen in het magazine ‘Bouwbedrijf’ februari 2021, met als titel: Functioneringstekorten bij jonge ingenieurs